LUTFIY VA NAVOIY G‘AZALIYOTIDA SHAM’ VA PARVONA

Abstract

Sharq mumtoz adabiyoti o‘zining obrazlar xilma-xilligi bilan ajralib turadi. Mumtoz adabiyot, ayniqsa, tasavvuf adabiyoti uchun obraz she’r mazmunini ochib beradigan asoslardan biri. Bu adabiyot vakillari ham o‘zining asarlarida ko‘plab obrazlar singari mug‘bacha, darvesh, orif, zohid, obid, soqiy, sufiy, gul, bulbul, oshiq, ma’shuq, raqib, ag‘yor, yor, may, murid, murshid, jom, sham’ va parvona obrazlaridan keng foydalangan. Bu obrazlardan sham’ va parvona shoirlarning ijod namunalarida turli mazmunlarni ifodalagan holda ko‘p uchratish mumkin. Bulardan Lutfiy va Navoiy ijodida istifoda etilgan sham’ va parvona obrazlari ushbu maqolada tahlil etildi. Bunda obrazlarning ma’noviy qatlam jihatidan boyligi, turli tashbehlar orqali bayt mazmunining yoritilishi, ijodkorlarning so‘zlardan foydalanish mahoratiga alohida ahamiyat berildi. Shoirlar asarlaridagi o‘xshash va farqli jihatlar tahlil qilindi hamda baytlarning ma’nosi sharhlandi. Bu obrazlarning asardagi o‘rni belgilandi.