G’AFUR G’ULOMNING “YODGOR” QISSASIDA “GENDER TENGLIK” MASALASI

Abstract

    Ayolni e’zozlash, unga ehtirom ko‘rsatish o‘zbek xalqiga xos oliyjanob xususiyatlardan biridir. Azal-azaldan xotin-qizlarimizga ertangi kun davomchilari bo‘lmish kelajak avlodlar ham jisman, ham ma’nan kamolga yetkazuvchi ulug‘ zot sifatida e’zozlanib kelingan. Shu ma’noda O‘zbekistonda xotin-qizlarning jamiyatdagi o‘rni va mavqeyini mustahkamlash borasida davlat ahamiyatiga molik tarixiy ishlar, O‘zbekistonda gender tengligini ta’minlashning dolzarb masalalari joriy holat, vazifalar va istiqbol harakatlari amalga oshirilmoqda. Ammo, yaqin o’tmish tariximizda ayollarga munosabat ayanchli, ularning jamiyat ishlarida ishtirok etishiga yo’l qo’yilmagan, xotin-qizlarning ta’lim olishi qo‘llab-quvvatlanmagan. Ayollarnng millat ertasi sifatida o’qimishli bo’lishi orzuqilingan. Bu haqiqat yozuvchilarimizning asarlarida bir qadar o’z aksini topgan.  Buni akademik shoir G’afur G’ulom ijodida ham kuzatish mumkin. Xususan, gender tengligining buzilishiga olib kelayotgan erta turmush va erta nikoh masalasida “Yodgor” qissasida alohida ahamiyat berilgan, ya’ni qissadagi Jo’ra va Saodat ham voyaga yetib, o’qishlarini tamomlab oila qurishadi. Bu esa gender tengligi munosabatlarining asosiy tamoyilidir.